Każde miejsce składowania odpadów musi być objęte monitoringiem wizyjnym, gwarantującym możliwość kontrolowania wszystkiego, co dzieje się w zasięgu 5 metrów od miejsca ich składowania. Wymogi takie narzuca rozporządzenie Ministra Środowiska regulujące zasady monitoringu w miejscach składowania i magazynowania odpadów, wprowadzone w życie 20 lipca 2018 roku i obowiązujące od 22 lutego 2019 roku.
W sierpniu 2019 roku wprowadzono do ustawy poprawki, które ukształtowały obecną formę rozporządzenia. O czym mówią i według jakich zasad należy prowadzić monitoring wizyjny miejsc składowania odpadów?
Rozporządzenie ministra środowiska w spawie wizyjnego systemu kontroli miejsc magazynowania lub składowania odpadów – czego dotyczy ustawa?
Art. 25 ust. 6a ustawy o odpadach z dnia 14 grudnia 2012 roku przedstawił konieczność stosowania monitoringu miejsc magazynowania i składowania odpadów, choć sam obowiązek ich monitorowania wprowadziła w życie dopiero ustawa z dnia 20 lipca 2018 roku.
W ustawie znalazły się ogólne wymagania dotyczące systemu monitoringu w punktach magazynowania odpadów, dodatkowo poszerzone o wymagania szczegółowe wprowadzone rozporządzeniem Ministra Środowiska z 29 sierpnia 2019 roku. Rozporządzenie porządkuje zasady odnośnie obszaru objętego systemem kontroli, parametrów technicznych urządzeń stosowanych do monitoringu, rodzaju stosowanych kamer, oraz sposobów zapisywania i przechowywania obrazu, udostępniania danych z monitoringu i oznaczania miejsc objętych systemem kontroli.
Obowiązek wprowadzenia wizyjnego systemu kontroli miejsc magazynowania lub składowania odpadów dotyczy tych, którzy zajmują się zbieraniem lub przetwarzaniem odpadów i w związku z tym również ich magazynowaniem, pod warunkiem że ich działalność wymaga posiadania zezwolenia na zbieranie i przetwarzania odpadów, pozwolenia na wytwarzanie odpadów uwzględniające ich zbieranie i przetwarzanie, lub pozwolenia zintegrowanego uwzględniającego zbieranie lub przetwarzanie odpadów. W związku z powyższym, obowiązek monitoringu nie dotyczy wytwórców odpadów, którzy magazynują wyłącznie odpady własne i nie potrzebują na takie magazynowanie zewnętrznego zezwolenia.
Ważne jest, że obowiązek monitoringu wizyjnego odpadów dotyczy wszystkich rodzajów magazynowanych lub składowanych odpadów, z zaznaczeniem by możliwy był podgląd na żywo obrazu z monitoringu odpadów palnych wymienionych w §3 ust. 1 rozporządzenia. Obowiązek utrwalania obrazu z monitoringu i zapisywania go na elektronicznych nośnikach dotyczy wszystkich rodzajów odpadów.
Jakie nastąpiły zmiany w monitoringu wizyjnym odpadów?
Rozporządzenie z sierpnia 2019 roku wprowadziło kilka ważnych zmian w zakresie obowiązkowego wprowadzenia monitoringu wizyjnego odpadów. Zgodnie z zawartymi w rozporządzeniu zapisami, każde miejsce z odpadami powinno znaleźć się pod okiem kamery – zainstalowany system wizyjny musi obejmować całą powierzchnię magazynowania lub składowania odpadów oraz drogi dojazdowe do odległości 15 metrów od zewnętrznej krawędzi magazynowanych odpadów, wraz z przestrzenią otaczającą odpady szeroką na min. 5 metrów.
Według powyższego, monitoring ma obejmować wszystkie miejsca składowania odpadów, a nie tylko ich centralny punkt. Jeśli odpady składowane są wewnątrz, kamera powinna obejmować całe pomieszczenie, a dodatkowo rejestrować obraz bramy wjazdowej i wyjazdowej z pomieszczenia lub zostać zamontowana na zewnątrz.
W zakresie kamer, rozporządzenie wprowadziło zmiany w zakresie rodzaju stosowanych urządzeń. Obecnie muszą być to kamery stacjonarne typu dzień-noc, z możliwością automatycznego dostrojenia się do poziomu oświetlenia w pomieszczeniu i zapewnienia dobrej widoczności miejsca magazynowania śmieci przez całą dobę.
Kamery powinny spełniać wymagania normy PN-EN 62676-4:2015-06 lub wyższe. W praktyce obowiązek ten wprowadza konieczność stosowania takich kamer, które umożliwią rejestrowanie obrazu z monitoringu składowiska odpadów przez całą dobę w jakości, która umożliwi łatwą identyfikację osób przebywających w miejscu składowania odpadów.
Wszystkie nagrania z zapisów monitoringu powinny być przechowywane na wypadek potrzeby udostępnienia ich organom uprawnionym do kontroli działalności w zakresie gospodarki odpadami, a także na potrzeby kontroli sądowej, prokuratury, Policji, Krajowej Administracji Skarbowej, Straży Granicznej, ABW lub CBA. Wymagania dotyczące przechowywania zarejestrowanego obrazu wejdą w życie w lutym 2021 roku.
Monitoring wizyjny odpadów i obowiązek jego posiadania we wszystkich punktach magazynowania lub składowania odpadów jest bezpośrednią odpowiedzią Ministra Środowiska na coraz częściej zdarzające się wypadki w punktach składowania odpadów tworzące zagrożenie dla środowiska. Monitoring ma wspomóc identyfikację osób stwarzających takie zagrożenie i zmniejszyć ryzyko wywołanych przez nie katastrof ekologicznych. Obowiązek ten ma na celu zwiększenie kontroli nad miejscami gromadzenia odpadów oraz umożliwienie szybszego reagowania na potencjalne zagrożenia. Monitorowanie składowisk odpadów pozwoli na skuteczniejsze wykrywanie nieprawidłowości oraz przeciwdziałanie nielegalnym działaniom, takim jak porzucanie odpadów czy ich niebezpieczne składowanie. Dzięki temu możliwe będzie ograniczenie negatywnego wpływu na środowisko oraz poprawa bezpieczeństwa publicznego.
