Jak instalować kamery? Poradnik zgodny z przepisami RODO

Przepisy RODO mają na celu ochronę danych osobowych. Nagrywanie i przetwarzanie wizerunku przez monitoring wizyjny to często jedyna forma kontroli i zapewnienia bezpieczeństwa. Jakie są ograniczenia w instalowaniu kamer? Kiedy i gdzie można stosować monitoring wizyjny? Jak powinny być zainstalowane kamery?

Co określają przepisy RODO?

RODO to ogólne rozporządzenie o ochronie danych, które zawiera przepisy regulujące ochronę danych osobowych osób fizycznych. Zasady zawarte w unijnym rozporządzeniu dotyczą swobody przepływu danych osobowych. Uwzględniają je akty prawne ogłaszane w dziennikach urzędowych, a na straży ich przestrzegania czuwa Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych, który na bieżąco może uzupełniać przepisy o zanonimizowane decyzje administracyjne. Celem RODO jest ochrona danych z kategorii wrażliwych, które powinny być chronione w szczególny sposób. Wytyczne w zakresie nagrywania osób wyraźnie wskazują na to, że nagrywane osoby zawsze powinny być uprzednio poinformowane, do czego służą m.in. tabliczki informujące o monitoringu.

RODO a monitoring wizyjny

Monitoring wizyjny jest nowoczesnym sposobem obserwacji, który polega na łączeniu sieci kamer i czujników ruchu ze stanowiskiem komputerowym lub specjalistycznym rejestratorem cyfrowym. Dane pozyskane z monitoringu są rejestrowane i przetwarzane, co sprawia, że monitoring wizyjny jest narzędziem do moderowania wizerunku osób. Zgodnie z przepisami RODO jego montaż jest możliwy, jednak według art. 35, każdy administrator danych przed rozpoczęciem operacji powinien dokonać oceny skutków, jakie ma przetwarzanie dla ochrony danych. W związku z tym, że monitoring wizyjny jest instalowany przede wszystkim ze względów bezpieczeństwa, jest dopuszczalny i często wykorzystywany w wielu placówkach edukacyjnych, usługowych, przedsiębiorstwach przemysłowych itp.

Nagrywanie ludzi – czy zgodne z RODO?

Uruchomienie monitoringu wiąże się z rejestrowaniem wizerunków osób, które znajdą się w zasięgu kamer. Zgodnie z art. 4 pkt. 1 przepisów RODO dane osobowe to takie dane, które informują o zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osobie fizycznej. Danymi wrażliwymi są więc imię i nazwisko, PESEL, adres, ale także cechy fizyczne opisujące jednostkę – czynniki genetyczne, psychiczne czy kulturowe. Odnosi się to więc bezpośrednio do przepisów związanych z ochroną danych osobowych i ich przetwarzaniem przez monitoring wizyjny, ponieważ graficzne zapisy z monitoringu umożliwiają identyfikację osób. Zgodnie z RODO nagrywanie ludzi jest możliwe w określonych sytuacjach. Trzeba jednak zaznaczyć, że kamery mogą rejestrować tylko obraz, a nie dźwięk.

Monitoring wizyjny nie powinien być wykorzystywany do nagrywania dźwięku.

Gdzie stosuje się system monitoringu CCTV?

Zbieranie danych osobowych musi być uzasadnione konkretnymi podstawami prawnymi. RODO i dodatkowe przepisy uzupełniające, które regulują stosowanie monitoringu wizyjnego, umożliwiają prowadzenie monitoringu przez samorządy gminne, powiatowe i wojewódzkie, a także szkoły. Instalacja kamer w takich miejscach ma służyć zachowaniu porządku publicznego i zapewnieniu bezpieczeństwa osób oraz mienia. System monitoringu wizyjnego stosuje się także w miejscach pracy, gdzie pełni rolę nadzoru nad pracownikami. Zastosowanie monitoringu CCTV jest możliwe także w celach prywatnych, np. aby rejestrować osoby odwiedzające lokal czy mieszkanie, co ma służyć ochronie budynku i osób znajdujących się wewnątrz lub na zewnątrz.

Kiedy można stosować monitoring wizyjny?

Według Prezesa UODO, monitoring to jedna z najbardziej inwazyjnych form przetwarzania danych, dlatego wykorzystanie monitoringu wizyjnego powinno być stosowane tylko wtedy, gdy inne formy zapewnienia bezpieczeństwa czy kontroli nie są możliwe. Kiedy dopuszcza się stosowanie monitoringu CCTV? Przepisy dopuszczają lub nakazują stosowanie kamer, które są wykorzystywane, aby prawidłowo wykonywać obowiązki ciążące na administratorze lub w sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest konieczne do wykonywania zadań realizowanych w interesie administratora. Myślisz o instalacji kamer? Sprawdź nasz cennik montażu monitoringu. 

Ograniczenia w instalowaniu kamer

System monitoringu CCTV może być instalowany w uzasadnionym interesie. Można jednak wyróżnić obszary, w których instalacja kamer jest zabroniona. Zgodnie z przepisami RODO nie wolno stosować monitoringu w pomieszczeniach sanitarnych, np. toaletach, w szatniach, stołówkach lub obiektach socjalnych. Osobnym tematem jest wykorzystanie monitoringu przez podmioty prywatne. Instalacja kamer nie powinna nadmiernie ingerować w prawa osób, które będą nagrywane. Ograniczeniem w stosowaniu monitoringu wizyjnego jest także nagrywanie dźwięku, które jest zabronione. Wykorzystanie mikrofonów i urządzeń rejestrujących dźwięk jest legalne jedynie przez służby porządkowe i inne służby specjalne.